KALIGIRAN/PANIMULA

Iyo pa bang ginagamit ang nakagisnang wika? O  tuluyan mo na itong binalewala? Ang sariling wika ay sumasalamin sa kulturang ating kinagisnan. Sa pamamagitan ng wika nakikilala ang kultura ng isang bansa. Dahilan sa ito ang nagbibigay ng titulo , katawagan o paglalarawan sa kulturang mayroon tayo. Ngunit sa pagbabago ng panahon, nagkakaroon din ng pagbabago sa wikang kinagisnan na maaaring magdulot ng paglimot sa kulturang  iningatan ng ating mga ninuno.

Sa pag-usbong ng makabagong henerasyon ay marami naring pagbabago sa pamumuhay ng mga Pilipino. Naging madali sa atin ang makasagap ng impormasyon sa pamamagitan ng mga social networking sites, text messaging, mass media at iba pa.  Halimbawa na lamang ang pagkakaroon ng impormasyon ukol sa mga nangyayaring karahasan, kalamidad, at kasiyahan sa bansa. Dahilan nga sa laganap na ang iba’t ibang uri ng media mabilis tayong magkaroon ng komunikasyon sa ibang tao sa loob at labas ng bansa. Ito rin ang nagbunsod upang makagawa ng maraming bagong salita  na hindi nararapat na mabuo sapagkat ito’y hindi angkop sa lengwaheng nakasanayan. Dahilan sa kagustuhan ng mga Pilipino na mapadali ang komunikasyon sa ibang tao kaya pinaiikli nila ang mga salita o “shortcut”.  Ang pagnanais na makisabay sa kung ano ang uso at pagkakaroon ng sariling pagkakakilanlan ng grupo ay nagdudulot upang mabuo ang mga salitang pabebe, jejemon, bekimon, mga wikang fliptop, mga ginawang bagong terminolohiya sa mga malalalim na salita, tulad ng “beki” na ang ibig sabihin ay “bakla”, at “mudrabels” na ang ibig sabihin ay “nanay”. Mabilis itong kumalat o matutunan ng iba sapagkat laganap ang iba’t ibang uri ng media sa bansa.  

Ang isyung ito ang lubhang makakaapekto sa kulturang kinagisnan sa oras na hindi natin gamitin ang sariling wika. Sa pagsilang ng makabagong wika hindi na napagtutuunan ng pansin ang wikang Pilipino halimbawa na lamang ang mga wika sa mga literaturang Ibong Adarna kung susuriin marahil wala pa sa kalhati ng mga salitang naroon ang alam natin ang ibig sabihin. Ito ay dahil nasakop na ang ating isipan ng makamodernong salita. Ang isyung ito magdudulot ng kalituhan sa ating pagkakakilanlan sa oras na ibaon natin ang wikang kinagisnan.

MUNGKAHING TITULO O PANGALAN NG GAWAIN

Pagsilang ng maka modernong wika, dulot ay paglimot sa kultura. Ito ay kahalintulad lamang ng Wikang Pilipino; tangkilikin o limutin? Sa pagsilang ng makabagong wika natatabunan nito ang kultura ng bansa. Nawawalan na ng pagkakakilanlan sa ating sarili. Nasakop na tayo ng makamodernong mundo kaya’t nalilimutan na natin ang mga bagay na mayroon tayo. Ang mungkahing titulo ay nagsasad lamang kung hahayaan ba nating ibaon na lang sa limot ang kulturang pinaghirapang ingatan at pagyamanin ng ating mga ninuno. Mananatili na lamang ba itong bahagi ng sinaunang kasaysayan o tatangkilin natin ito at pagyayamanin upang ang kulturang kinagisnan ay hindi malimutan?

RASYUNAL, MITHIIN AT MGA LAYUNIN

Sa  panahon ngayon, samu’t saring salita ang umiiral sa bansa dahilan sa modernong panahon, na nagdudulot ng kalituhan sa mga tao ukol sa orihinal na ibig sabihin ng salita. Laganap sa iba’t ibang uri ng media gaya ng mass media , social networking sites at iba pa ang mga salitang na kung tawagin ay terminong kabataan na tila palaisipan para sa mga matatanda kung anu ang mga ito. Ang mga salitang ito ay hindi pormal. At nagkakaroon din ng hindi pagkakaunawaan sa pagitan ng taong hindi gumagamit ng modernong wika. Dahilan dito ang kulturang Pilipino ay tila natatabunan na. Lahat ng ito ay dahil sa modernong salita, na kung hindi mabibigyang pansin ay magiging harang  upang ang kulturang kinagisnan ay mapayabong pa. Kung kaya’t nararapat lamang na mapag usapan ang epekto ng modernong salita sa kultura upang mabigyang solusyon ito.

Ang payak na mithiin ng koseptong papel na ito ay ang matulak ang mga Pilipino na buksang muli ang pag iisip  at gamitin ang wikang kinagisnan. Ang pagnanais na lubusang mabigyan ng linaw ang kahalagahan ng Wikang Pilipino at ang ugnayan nito sa pagpapayaman ng kultura ng bansa. At minimithi nitong makuha ang sagot sa mga katanungang nabubuo sa isipan ng tao ukol sa modernong wika.

Ang papel na ito ay may pangkalahatang layunin na, malaman ang naidudulot ng pagkakaroon ng modernong salita sa kulturang kinagisnan. Sinasaklaw nito ang mga tiyak na layunin. Una, Malaman ang mga kadahilanan ng paglaganap ng mga modernong salita. Pangalwa, ang mabatid ang mga konkretong epekto o naidudulot nito sa kulturang Pilipino at pangatlo, ang makapagbigay ng solusyon ukol sa isyu.

DISENYO NG PROYEKTO: ADBOKASIYA

Ang pagbabago ay lubusang nakakaapekto sa isang bagay. Pagbabagong hatid ay positibo o di kaya’y negatibo. Sa panahong ang mundo ay gumagalaw na sa mga makbagong instrument ng teknolohiya gaya ng media aktibo na ang mga kabataan sa makamodernong wika. Anung epekto ang madudulot nito? Diba pagkakaroon ng kaibahan sa kulturang kinagisnan o di kaya’y tuluyang paglimot sa kultura. Kung kaya’t ang konseptong papel na ito ay naglalayong mapagtibay ang aming napiling isyu patungkol sa pagbabago ng wika. Nais naming maipahayag kung ano ang mga pagbabagong nagaganap sa ating lipunan na higit na nakakaapekto sa ating wika.

Ang pag-aaral na aming gagawin ay gagawin sa pamamaraang deskripto-analitik. Bibigyang kahulugan nito o ilalarawan at suriin ang pagbabagong nagaganap sa wika sa makamodernong panahon at ang epekto nito sa kultura. Upang pagtibayin ang gagawing pag aaral ang papel na ito ay isasagawa sa papamagitan ng pagsasarbey. Ang mga mananaliksik ay maghahanda ng isang sarbey kwenstyuner upang makahanap ng mga datos na maglalaman ng mga sanhi ng pagkalap ng makamodernong wika. Hindi lang ditto iikot ang pagkalap ng impormasyon magsasagawa din ng pananaliksik sa iba·tibang sa mga aklat, dyaryo, magasin, at pamanahunang papel. Kukuha din ang mga mananaliksik ng ilang datos o impormasyon gamit ang internet. Ang mga salitang gagamitin ay pormal at hindi ganoon kalalalim upang mas madaling maintindihan ng mambabasa. Ito ay gagawing tuwiran at direkta lalo na’t ang magsisilbing pokus ng pag aaral ay para sa mga kabataan.

MGA HALIMBAWA NG MAKABAGONG SALITA

 Ilan sa mga salitang nabago o di kaya’y nabuo sa panahon ngayon:

1.    REBOUND - Yung iniwan ng Boyfriend/Girlfriend at ikaw ang sumalo.

2.    FRIENDZONE - Ang bagong tawag sa salitang BASTED.

3.    AIR FRESHENER - Yung tropa o kakilalang nagkaroon lang ng konting pera o nakabili lang ng updated na gamit o gadgets e saksakan na ng yabang at hangin sa katawan                                                          

4.    DRAWING – Hindi tunay ang sinasabi/walang isang salita

5.    PAGONG – Mabagal kumilos o mag isip

6.    Mga HUGOT na salita – Walang Forever

7.    Pabebe

8.    “SELFIE” , “GROUPIE’’.                                                                                                                       

9.    OOTD - Outfit Of The Day

10. OTW – On The Way   

11. JWU – Just Woke Up

12. IDK – I Don’t Know

13. IKR- I know right

14. LOL- Laugh Out Loud                                                                         

15. Ala pa - ayaw pa

16. CHORVA - wala lang

17. Anda/Andalush - pera

18. Cynthia - a play on the word "sino siya"

19. Char/Charing - joke

20. ChuckieDreyfuss - panget/chaka

21. Plangak - mismo/correct

22. Junaris - anak

23. Baryotik - walang alam na high-tech / galing sa barrio

24. Gurami - matanda

25.  Julis – umalis

26. Wapakels- Walang pakealam

27. kumusta ay gagawing "musta" or  "muzta"                                

28. "3ow ph0w, mUsZtAh nA?" translated into Filipino as "Hello po, kamusta na?

29. Sarre- sorry

30. Wikang sms – Yngat – Ingat

BENEPISYO AT INAASAHANG RESULTA

Ang konseptong papel na ito ay nagbibigay daan upang mabigyang pansin ang Wikang Pilipino. Makakatulong ito upang hikayatin ang mga mambabasa na muling buksan ang kaisipan sa paggamit ng wika ng bansa. Magkakaroon ng sapat na kaalaman ang mga mambabasa lalo’t higit ang mga kabataan sa ngayon sa kung anu ang magiging epekto ng modernong wika sa kultura kung patuloy itong gagamitin. Dahilan dito, inaasahan na ang adbokasiyang ito ay magsisilbing daan upang muling gamitin ng mga Pilipino ang pormal na wika ng bansa. Inaasahang magiging aktibo ang mga mambabasa nito sa pagpapahayag ng kahalagahan ng wikang Pilipino. Gayundin, ang adbokasiyang ito ay magiging dahilan upang magkaroon ng pagkakaisa sa wikang ginagamit.